24 خرداد آمد و نتیجه انتخابات معلوم شد . اما از کنار این حادثه بی تفاوت گذشتن و تأمل در معنای آن نکردن ممکن است هشت سال دیگر منجر به زمینه ظهور احمدی نژادی دیگر شود . اما اگر پیام 24 خرداد نیک درک شود دوره های هشت ساله ( دو دوره ریاست جمهوری ) خردورزی همواره تداوم خواهد یافت . بر این اساس تأملی در پیام 24 خرداد بایسته و لازم است:
1- 24 خرداد به معنای رای به جناح نبود بلکه رأی به احساس نیاز به تغییر و تحول بود . بنابر این نباید تنها به آراء آقای دکتر حسن روحانی توجه کرده و فکر کنیم آرایی که برای آقایان قالیباف ، رضایی وحتی ولایتی به صندوق ها ریخته شد ، خارج از این مدار هست . بخش قابل توجهی از آراء این افراد نیز همان معنا و مفهومی را دارد که رأی آقای روحانی دارد . در واقع باید گفت رأی هرچهار نفر در یک سو بود و رأی آقای جلیلی در سوی دیگر . رأی آقای جلیلی نمایندگی گفتمان افراط و تعصب بود و رأی این چهار نفر رأی گفتمان خرد ورزی و تعقل . البته با تفاوت های معنا داری که در سخن و روش و انگیزه های هرکدام از این آقایان وجود داشت .
2- 24 خرداد به این معنا بود که سوء استفاده از احساسات دینی مردم برای اهداف سیاسی اکنون دیگر جواب نمی دهد . مردم هم از بایسته های دینی آگاهی دارند ، هم مسایل سیاسی را می فهمند و هم افرادی را که دین را برای خود می خواهند می شناسند و هم کسانی را که صادقانه سخن می گویند و صادقانه عمل می کنند می شناسند . گفتمانی که برای دست یابی به اهداف سیاسی از غیب مایه می گذارند ، از اعتقاد مردم به امام زمان (ع) بهره می گیرند ، خود را حق می دانند و همه مخالفان خویش را باطل می شمارند تاریخ اسلام و تشیع و شخصیت های صدر اسلام را در راه هدف های سیاسی خود بکار می برند و چنان از شخصیت های صدر اسلام نظیر مالک اشتر و عمار یاسر و دیگران نام می برند که گویی با آنان پسر خاله بودند و هستند . 24 خرداد به اینان گفت که بین اعتقاد به قرآن و برسر نیزه زدن آن تفاوت بسیاری است و مردم این تفاوت را خوب می دانند .
3- 24 خرداد به این معنا است که در سیاست خارجی مردم به کپی برداری از کره شمالی باور ندارند و آن را درست نمی دانند . چنانکه به سرسپردگی به غرب و آمریکا نیز اعتقادی ندارند . در دید مردم نه افراط گرایی کره شمالی برای ایران مناسب است و نه تفریط گرایی اردنی و سعودی . هیچ کدام در شأن ملت ایران نیست . مردم ایران سیاست خارجی می خواهند مبتنی بر خرد ورزی که بتواند بدون ایجاد بلوا و سر و صدای بی نتیجه با تمام قدرت از منافع ملی ایران دفاع کند . چیزی شبیه به هند ، مالزی و دیگر کشورهای مستقل با سیاستی معقول و خردمندانه .
4- 24 خرداد به این معنا است که طرفداران افراط با همه الزام های تکلیفی و بهره گیری از احکام و فرامین شرعی از سوی رأس این جریان و پیاده نظام آن یعنی جبهه موسوم به پایداری چیزی در حدود 11 درصد مردم را با خود دارد که اگر این 11 در صد هم بدانند هیچ پیوندی بین آخرت آنان با رأی دادن به کاندیدای خاص وجود ندارد بسیار کمتر از این خواهد بود .بنابر این برخی مراکز که گاه دیده می شود به حرف این اقلیت گوش می دهند بهتر است در روش خود تجدید نظر کنند و خود را با سیل عظیم مردم همراه سازند .
5- 24 خرداد با این معنا است که جریان پیروز هرگز به فکر افراط و یا تفریط نیفتد و همواره اعتدال را به عنوان مشی خود در همه عرصه های زندگی در پیش بگیرد . خروج از این خط مشی به معنای از دست دادن مردم است و از دست دادن مردم یعنی خدا حافظی با همه ایده ها و آرزوهایی است که جریان اعتدال برای بهروزی مردم در سر می پروراند .
6- 24 خرداد به این معنا است که مردم نه به فدا شدن زندگی خودشان علاقه دارند و نه به از بین رفتن عزت و استقلال خویش راضی هستند . حفظ عزت در عین دور ساختن سایه سنگین الزامات ایستادگی برای احقاق حق نیازمند هنر دیپلماسی است و مردم از شیخ دیپلمات این انتظار بجا را دارند .
7- 24 خرداد به این معناست که مردم از شعار خسته شده اند و منتظر مرد عمل هستند . مردی که به زندگی خصوصی آنان به بهانه های واهی سرک نکشد ، آزادی آنان را محترم بشمارد ، خودش را عقل کل و دیگران را مشتی نادان فرض نکند ، خودش را محور عالم نبیند و این را بداند که خداوند متعال در تقسیم عقل و خرد، عدالت خودش را بکار گرفته است .
8- 24 خرداد به این معنا است که مردم از سیاست کمیته امدادی که عزت آنان را زیر پا می گذارد به تنگ آمده اند و می خواهند خود کار کنند و خود خرج نمایند، پس باید دولت مردان به جای صدقه دادن به فکر ایجاد شغل برای مردم باشند تا مرد خانه وقتی که از بیرون می آید به جای عرق شرم که این روزها بر پیشانی دارد و از اینکه مرد خانه است خجالت زده و سر افکنده است ، با دستان پر و سینه ستبر در خانه اش را بزند و به جای غم اندوه و نداری که در چهره زن و بچه اش می بیند لبخند شادی را بر لبان زن و بچه اش تماشا کند .
9- 24 خرداد به این معنا است که بر خلاف شایعه بی مبنا که می گوید مردم از روحانیت خسته شده اند ، هنوز هم به روحانیت اعتماد دارند اما به خوبی بین روحانیتی که در اندیشه آنان است و بین کسانی که از لباس روحانیت سوء استفاده می کنند تفاوت می گذارد .... و این پیامی بسیار مهم به حوزه های علمیه و روحانیت ایران و بلکه جهان تشیع است که خردورزی و صداقت بسیار بهتر از بهره گیری از زبان تهدید و تکلیف پاسخ می دهد . روحانیت باید این تجربه را در همه عرصه های زندگی بکار بگیرد و اصل را بر جذب بگذارد و نه دفع و به یاد داشته باشد که خداوند متعال به پیامبرش هم می گفت آنچه موجب جمع شدن مردم بر گردت شده است زبان و ادبیات پرمهر تو بود .
10- 24 خرداد به این معنا است که رأی های خاکستری همواره سرنوشت ساز ند. بنابر این جریان پیروز انتخابات این رأی ها را جدی بگیرد و به آنان احترام بگذارد. این رأی ها به مانند باران بهاری است که اگر خوب هدایت نشوند تبدیل به سیل می گردند و همه چیز را خراب می کنند و اگر نیک هدایت شوند دشت ها و بیابان ها را سرسبز و پر گل می کنند . نه تنها جریان پیروز باید به قدرت رأی ها خاکستری توجه داشته باشد بلکه همه حاکمیت باید به این پتانسیل توجه ویژه کند .
11- و آخرین نکته اینکه 24 خرداد با صدای بلند می گوید : نجات در راستگویی است . راستی بمانند سنگ های استوار رودخانه هستند که اگر هم کسی روی آن ها پا بگذارد مشکلی پیش نمی آید اما دروغ به مانند کف روی آب است کافی است به یک روز از روزهای ماه خرداد اجازه دهند بر آن بوزد همه خواهند دید هشت سال کف ها بر هم انباشته در چند ساعت از بین می رود . پس دولت مردان راستی پیشه کنید .
مخلص همه خیرخواهان
محمد علی سلطانی .
